Πρόσφατα κυκλοφόρησαν στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης ορισμένα άρθρα σχετικά με το ιαπωνικό πιάτο fugu, που καταναλώνεται κυρίως σε Ασιατικές χώρες και περιέχει ψάρια της οικογένειας Tetraodontidae γνωστά και ως pufferfish, μέλη της οποίας αποτελούν και οι λαγοκέφαλοι.

Καθημερινά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κυρίως σε σελίδες που αφορούν στην αλιεία, αναρτώνται φωτογραφίες με λαγοκέφαλους που αλιεύονται πλέον σε όλη την Ελλάδα. Τελευταία, έχει παρατηρηθεί αύξηση σε σχόλια σχετικών αναρτήσεων που υποστηρίζουν πωςαν το ψάρι καθαριστεί και φιλεταριστεί ¨σωστά¨ είναι βρώσιμο, δίνοντας μάλιστα το παράδειγμα του πιάτου fugu και συχνά αναρτώντας και κάποιο βίντεο φιλεταρίσματος fugu, από τα πολλά που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Δυστυχώς η αλήθεια για την τοξικότητα των ειδών λαγοκέφαλου που ζουν στις ελληνικές θάλασσες απέχει πολύ από αυτές τις μαγειρικές «συμβουλές» που διακινούνται διαδικτυακά. Εξάλλου στο παρελθόν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο έχουν υπάρξει ουκ ολίγα περιστατικά στα οποία άνθρωποι κινδύνευσαν σοβαρά να χάσουν τη ζωή τους από κατανάλωση λαγοκέφαλων. Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών έχει ήδη διακινήσει σχετικές ανακοινώσεις για την θανατηφόρα τοξικότητα του είδους Lagocephalus sceleratus, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες σε όλες τις λιμενικές αρχές και τους αλιευτικούς συλλόγους με στόχο την αποφυγή αλίευσης, πώλησης και κατανάλωσης του λαγοκέφαλου.

Με στόχο την πληρέστερη ενημέρωση και με σκοπό να αποφευχθούν σοβαρά περιστατικά που μπορούν να επιφέρουν μέχρι και θάνατο από δηλητηρίαση, η iSea θα ήθελε να αναφέρει τα παρακάτω σχετικά με τα είδη  και τους κινδύνους των διάφορων ειδών λαγοκέφαλων  που ζουν πια στα ελληνικά νερά.

Είδη λαγοκέφαλου στην Ελλάδα
Στις Ελληνικές Θάλασσες έχουν εντοπιστεί 3 είδη του γένους Lagocephalus που όλα αποκαλούνται με το κοινό όνομα  λαγοκέφαλος. Τα είδη αυτά είναι:

Α) Lagocephalus sceleratus – Λαγοκέφαλος

 

 

 

 

Β) Lagocephalus suezensis – Λαγοκέφαλος

 

 

 

 

 

Γ) Lagocephalus guentheri – Λαγοκέφαλος

 

 

 

Ενώ σε αρκετές περιπτώσεις και το είδος Sphoeroides pachygaster αναφέρεται συχνά ως λαγοκέφαλος.

 

 

 

 

 

Επικοινωνήσαμε με τη Δρ. Παναγιώτα Κατίκου, κτηνίατρο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία έχει ασχοληθεί ερευνητικά από το 2007 με την τοξικότητα του λαγοκεφάλου κατά την εργασία της στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Θαλασσίων Βιοτοξινών. Η κα. Κατίκου επισημαίνει ότι το είδος λαγοκέφαλου που συνήθως αλιεύεται στα ελληνικά ύδατα (L. sceleratus) δεν ανήκει στα είδη pufferfish τα οποία δύνανται να καταστούν εδώδιμα κατόπιν της επεξεργασίας τους, έστω και με τον τρόπο που χρησιμοποιείται από τους πιστοποιημένους σεφ της Ιαπωνίας, καθόσον περιέχει τετροδοτοξίνη (ΤΤΧ) και ανάλογες της ουσίες, συχνά σε ιδιαίτερα υψηλές συγκεντρώσεις, σε όλους σχεδόν τους ιστούς του, συμπεριλαμβανομένου του μυϊκού ιστού (σάρκας) και του δέρματος. Για το λόγο αυτό, το εν λόγω είδος δε συμπεριλαμβάνεται και στον κατάλογο του Ιαπωνικού Υπουργείου Υγείας που αναφέρεται στα εδώδιμα μέρη των pufferfish στην Ιαπωνία (βλ. κατωτέρω πίνακα).
Ο κατάλογος αυτός μπορεί επίσης να ανευρεθεί και στον ιστότοπο του Ιαπωνικού Υπουργείου Υγείας, στη διεύθυνση: http://www.mhlw.go.jp/topics/syokuchu/poison/animal_01.html (στην Ιαπωνική γλώσσα). Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή νομοθεσία [Καν. (ΕΚ) 853/2004 και Καν. (ΕΚ) 854/2004] «απαγορεύεται να διατίθενται στην αγορά προϊόντα που παράγονται από τα δηλητηριώδη ψάρια των ακόλουθων οικογενειών: Tetraodontidae, Molidae, Diodontidae και Canthigasteridae», και ως εκ τούτου ο λαγοκέφαλος, ως μέλος της οικογένειας Tetraodontidae, δε θα πρέπει να διατίθεται στις Ευρωπαϊκές αγορές σε οποιαδήποτε μορφή και εύλογα, φυσικά, δε θα πρέπει να καταναλώνεται!

Λίστα ειδών και εδώδιμων μερών των pufferfish του Ιαπωνικού Υπουργείου Υγείας. Πηγή: Noguchi, Tamao and Arakawa, Osamu (2008) Tetrodotoxin -Distribution and accumulation in aquatic organisms, and cases of human intoxication. Marine Drugs, 6(2): 220-242.

Η διακίνηση αυτής της ανακοίνωσης μπορεί να σώσει ζωές! Παρακαλώ αναρτήστε τη κι εσείς στα δικά σας μέσα και κοινωνικά δίκτυα!

Το πρόγραμμα «Σε ξενίζει… Μοιράσου το μαζί μας!!!» ξεκίνησε το Μάιο του 2016. Εντάσσεται στον τομέα των δράσεων για τα ξενικά είδη που αποτελεί βασικό πυλώνα του σχεδιασμού της iSea. Στόχος του προγράμματος είναι η συλλογή πληροφοριών για την κατανομή και την εξάπλωση των ξενικών ειδών στην Ελλάδα. Παράλληλα, στο πλαίσιο του προγράμματος καταγράφονται και σπάνια θαλάσσια είδη. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερες από 250 εμφανίζεις 52 διαφορετικών ξενικών ειδών σε Ελλάδα και Κύπρο. Ενώ έχουν καταγραφεί 2 εμφανίσεις πολύ σπάνιων αυτόχθονων ειδών (Lophotus lacepede και Αlectis alexandrinus) και η πρώτη καταγραφή του είδους Hyperoglyphe perciformis στη Μεσόγειο.

Πώς να συμμετέχεις; 

Μπορείς να συμμετέχεις με έναν από τους 3 παρακάτω τρόπους:

1.Γίνε μέλος στο group του προγράμματος στο Facebook και πόσταρε τις φωτογραφίες σου
2.Στείλε την παρατήρησή σου μέσα από τη φόρμα παρατήρησης ξενικού είδους
3.Στείλε τις φωτογραφίες σου στο [email protected]