
Καρχαρίες και Σαλάχια σε Ελλάδα και Κύπρο
Oι καρχαρίες και τα σαλάχια έχουν παρουσία στις θάλασσες του πλανήτη μας εδώ και σχεδόν μισό δισεκατομμύριο χρόνια, με περισσότερα από 1,250 αρτίγονα είδη. Η σημασία τους για τα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι τεράστια καθώς στην πλειονότητά τους αποτελούν κορυφαίους θηρευτές και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα θαλάσσια τροφικά πλέγματα.
Με βάση την πρόσφατη έκθεση του IUCN τουλάχιστον το 50% του πληθυσμού των βάτων και το 54% των καρχαριών βρίσκεται σε κίνδυνο στην Μεσόγειο. Κύρια αιτία είναι η υπεραλίευσης που σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά ζωής αυτών των ειδών (χαμηλοί ρυθμοί αναπαραγωγής κυρίως λόγω αργής ανάπτυξης, γεννητικής ωρίμανσης και χαμηλής γονιμότητας) έχει φέρει τους πληθυσμούς τους σε αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση.
Με βάση τις πρόσφατες δημοσιευμένες μελέτες μας, που προέκυψαν από την ανάλυση περισσότερων από 350 πηγών συμπεριλαμβανομένων και των στοιχείων που έχουν προκύψει από το πρόγραμμα, στις ελληνικές θάλασσες εντοπίζονται τουλάχιστον 61 είδη χονδριχθύων και πιο συγκεκριμένα 34 είδη καρχαριών, 26 είδη βάτων και 1 είδος χίμαιρας. Ενώ στην Κύπρο εντοπίστηκαν συνολικά 60 είδη, 32 είδη καρχαριών και 28 είδη βάτων. Ωστόσο, οι γνώσεις μας σχετικά με την κατανομή αλλά και τη βιολογία και την οικολογία τους και στις δυο χώρες είναι ακόμα αρκετά περιορισμένες ενώ για περίπου 6 είδη και απαιτείται περαιτέρω προσπάθεια ώστε να επιβεβαιωθεί η παρουσία τους καθώς τα διαθέσιμα στοιχεία δεν επαρκούν.
Μάθε περισσότερα εδώ:
Το πρόγραμμα M.E.C.O. (Mediterranean Elasmobranchs Citizen Observations) είναι μια μεσογειακή πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2014 με στόχο να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με την εμφάνιση, την εποχικότητα και την κατανομή των χονδριχθύων χρησιμοποιώντας την Επιστήμη των Πολιτών και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Επιστήμονες Πολίτες στέλνουν τις παρατηρήσεις τους στα γκρουπ του προγράμματος στο Facebook αλλά και προσωπικά στους επιστήμονες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Στην συνέχεια η ερευνητική ομάδα μαζί με ειδικούς από όλη τη Μεσόγειο, και όχι μόνο, αναγνωρίζει τα είδη και επικοινωνεί με το συμμετέχοντα αναζητώντας όσο το δυνατόν περαιτέρω πληροφορίες συμπεριλαμβανομένου της τοποθεσίας, του μεγέθους, κ.α.
Τέλος, το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάκτηση ιστορικών αρχείων μέσα από παλιές εικόνες και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Βρες τους συνεργάτες του προγράμματος εδώ:
Πώς να συμμετέχεις:
Ερευνητική Ομάδα
Υπεύθυνοι Προγράμματος:

Νικόλαος Δούμπας
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, είναι απόφοιτος του Τμήματος Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστήμιου Αιγαίου. Συνεχίζει τις σπουδές του στο Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με μεταπτυχιακό δίπλωμα στις Ιχθυοκαλλιέργειες.
Παλαιότερα είχε εργαστεί στην εταιρία Mediamatic στην Ολλανδία, σε πρόγραμμα για την ανάπτυξη ενυδρειοπονίας «aquaponics», μιας τεχνικής παράλληλης καλλιέργειας ψαριών και φυτών. Επιπλέον έχει εργαστεί και στο Τμήμα Αλιείας της Περιφερειακής Ενότητας Λέσβου στο πλαίσιο της πρακτικής του άσκησης.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν την ερασιτεχνική αλιεία και την βιωσιμότητα της στην Ελλάδα, γεγονός που οδήγησε στη δημιουργία του πρώτο οδηγού ερασιτεχνικής αλιείας βασισμένη σε σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα σε συνεργασία με έμπειρους επιστήμονες και ερασιτέχνες αλιείς. Παράλληλα ενδιαφέρεται για την βιώσιμη κατανάλωση θαλάσσιων προϊόντων με πτυχές όπως την προώθηση της κατανάλωσης βρώσιμων ξενικών ειδών.
Μιλάει δύο γλώσσες, Ελληνικά (μητρική) και Αγγλικά (C1). Διαθέτει δίπλωμα καταδύσεων PADI Open Water Scuba Diver και δίπλωμα οδήγησης. Ο Νίκος σήμερα είναι υπεύθυνος προγραμμάτων στον Πυλώνα Άνθρωπος και Υδάτινα Οικοσυστήματα της iSea, με σημαντικό αριθμό δημοσιευμένων επιστημονικών εργασιών αλλά και συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια και ερευνητικά προγράμματα. Στην καθημερινότητα του αλλά και στο εργασιακό του περιβάλλον ο Νίκος προσπαθεί για έναν #zeroplastic και #zerowaste τρόπο ζωής!
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Εmail: [email protected]
tel. +30 2313090696

Περικλής Κλείτου
O Περικλής Κλείτου είναι κάτοχος πτυχίου Περιβαλλοντικής Βιολογίας και Εκπαίδευσης (University of Brighton, Ηνωμένο Βασίλειο) (2011-2014) και μεταπτυχιακού στη Βιώσιμη Υδατοκαλλιέργεια (University of St Andrews, Ηνωμένο Βασίλειο ) (2014-2017). Kατά τη διάρκεια του πρώτου του πτυχίου (2011-2014), εργαζόταν στην εταιρία Marine and Environmental Research (MER) Lab Ltd (Κύπρος) σε μερική απασχόληση, ενώ από το 2014, ξεκίνησε να εργάζεται στη συγκεκριμένη εταιρεία σε πλήρη απασχόληση παρακολουθώντας ταυτόχρονα μεταπτυχιακό εξ’ αποστάσεως. Έχει εμπλακεί και συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά προγράμματα που αφορούν το θαλάσσιο οικοσύστημα, συλλογή και ανάλυση αλιευτικών και βιολογικών δεδομένων, παρακολούθηση ξενικών ειδών, εκτίμηση ανθρωπογενών επιπτώσεων, χαρτογράφηση θαλάσσιων οικοτόπων, παρακολούθηση/εκτίμηση οικολογικής κατάστασης θαλάσσιων περιοχών, ανάπτυξη βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας, όπως και δράσεις που αφορούν την αύξηση της περιβαλλοντικής ευσυνειδησίας και γνώσεων του κοινού. Διατηρεί καλές σχέσεις με εμπλεκόμενους φορείς, όπως οι αλιείς, υδατοκαλλιεργητές, τοπικούς φορείς και αρμόδιες αρχές. Κατά τη στρατιωτική του θητεία στην Κύπρο (2009-2011), αποφοίτησε ως πρωτευσάντας από το 70ο Σχολείο Υποβρύχιων Καταστροφών (Ο.Υ.Κ.), είναι πιστοποιημένος δύτης (FDI Free Diver, PADI Advanced Diver, PADI Deep Dive), χειριστής ταχύπλοου σκάφους και πρώτος βοηθός. Ο Περικλής δημοσιεύει και παρουσιάζει σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια σε διεθνές και τοπικό επίπεδο. Το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται σε θέματα που αφορούν τη βιώσιμη ανάπτυξη και προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Εmail: [email protected]
Επιστημονικοί σύμβουλοι:

Ιωάννης Γιώβος
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, είναι απόφοιτος του Τμήματος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακό στην Αλιευτική Βιολογία και Διαχείριση του ίδιου πανεπιστημίου. Ενώ συνεχίζει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Πατρών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πάντοβας ως υποψήφιος Διδάκτωρ.
Με πάνω από μια δεκαετή εμπειρία σε προγράμματα προστασίας των ανώτερων θηρευτών της Μεσογείου και με προϋπηρεσία σε σημαντικούς οργανισμούς όπως το Tethys Research Institute, το Institute of Marine Research και το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συντονίζει αρκετά προγράμματα και πρωτοβουλίες σχετικά με τη διατήρηση των καρχαριών και των σαλαχιών σε διάφορες μεσογειακές χώρες. Παράλληλα αποτελεί μέλος της Ομάδας Ειδικών της Διεθνής Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN) για τους καρχαρίες, είναι ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τα Ελασμοβράγχια και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Society for Conservation Biology (SCB). Έχει περισσότερα από 30 άρθρα δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά και περισσότερες από 40 ανακοινώσεις σε διεθνή και εθνικά συνέδρια ενώ έχει συγγράψει 3 Σχέδια Δράσης για Απειλούμενα είδη και έχει συμμετάσχει στην έκδοση 5 βιβλίων. Μιλάει 3 ξένες γλώσσες, Ελληνικά (μητρική) Αγγλικά (C1), Ισπανικά (Β2) και είναι εκπαιδευτής καταδύσεων της PADI. Σήμερα ο Γιάννης είναι ο Γενικός Διευθυντής της iSea.
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Εmail: [email protected]
Tel. +302313090696

Ρωξάνη Ναασάν Άγα – Σπυριδοπούλου
Η Ρωξάνη είναι περιβαλλοντολόγος, τελειόφοιτη του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών από τη Σχολή Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στην iSea έκανε την θερινή πρακτική της άσκηση (Ιούλιος-Αύγουστος 2018) και ασχολήθηκε κυρίως με τον πυλώνα Υδάτινων Απορριμμάτων. Το 2019 ξεκίνησε να εργάζεται κανονικά συμμετέχοντας σε προγράμματα του πυλώνα των Υδάτινων Απορριμμάτων και των Ευάλωτων Ειδών. Πλέον, εργάζεται ως υπεύθυνη προγραμμάτων στην iSea.
Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα σχετίζονται με τη θαλάσσια οικολογία και βιολογία ελασμοβράγχιων και την αλιευτική βιολογία. Διαθέτει πτυχίο ταχύπλοου σκάφους, μιλάει 4 γλώσσες (Ελληνικά, Αραβικά, Αγγλικά και Γαλλικά) και έχει λίγες γνώσεις προγραμματισμού (R), ΓΣΠ GIS (ArcGIS), (SNAP), και διάφορων άλλων προγραμμάτων μοντελοποίησης (Vissim, Populus, PRIMER, Presence, Distance).
Πριν την εργασιακή της εμπειρία στην iSea, εργαζόταν σε ανθρωπιστικές οργανώσεις ως πολιτισμικός μεσολαβητής, στην Save the Children (2016) και Solidarity now (2017) όπου συμμετείχε στην υλοποίηση και το σχεδιασμό εργαστηρίων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σε πρόσφυγες (<18 ετών).
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Email: [email protected]
tel. +302313090696
mob. +306944505224