Angel Shark Project: Greece

Οι αγγελοκαρχαρίες είναι πεπλατυσμένοι, μετρίου μεγέθους καρχαρίες με πλατιά θωρακικά πτερύγια και ραχιαία τοποθετημένους οφθαλμούς και φυσητήρες.

Παγκοσμίως, υπάρχουν 23 είδη αγγελοκαρχαριών με την κατανομή τους να εκτείνεται από τις εύκρατες μέχρι τις τροπικές θάλασσες με τα περισσότερα είδη να διαβιούν στην υφαλοκρηπίδα και τις κατωφέρειές της, έως το βάθος των 500 m. Δυστυχώς, εξαιτίας των βιολογικών χαρακτηριστικών τους (αργοί ρυθμοί ανάπτυξης και αναπαραγωγής, βενθικά είδη που τα καθιστά ευάλωτα σε αλιευτικά εργαλεία όπως τα δίχτυα) σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση της αλιείας, οι αγγελοκαρχαρίες έχουν γίνει η τρίτη πιο απειλούμενη οικογένεια χονδριχθύων στον κόσμο, με πολλά είδη να χρειάζονται άμεσα προστασία.

Στην Μεσόγειο θάλασσα εντοπίζονται τρία είδη αγγελοκαρχαριών η Ακανθορίνα (Squatina aculeata), η Ματορίνα (S. oculata) και ο Αγγελοχαρίας (S. squatina). Οι Μεσογειακοί πληθυσμοί των προαναφερθέντων ειδών έχουν ήδη αξιολογηθεί ως «Κρισίμως Κινδινεύοντες» σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της Διεθνής Ένωσης Προστασίας της Φύσης, γεγονός που υποδεικνύει τον εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης των ειδών αυτών. Οι Ακανθορίνες, Ματορίνες και Αγγελοκαρχαρίες βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση λόγω προγενέστερων μειώσεων του πληθυσμού τους, καθώς και πολλών τοπικών εξαφανίσεων, ως αποτέλεσμα της ιστορικής αλλά και της τρέχουσας υπερεκμετάλλευσής τους από την αλιεία.

Σε αυτό το πλαίσιο, το 2019 δημοσιεύτηκε το Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Αγγελοκαρχαριών στη Μεσόγειο, με όραμα την αποκατάσταση των αγγελοκαρχαριών της Μεσογείου σε σταθερούς πληθυσμούς ικανούς να εκπληρώσουν τους οικολογικούς τους ρόλους σε ένα υγιές οικοσυστήμα. Πρωταρχικός στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι να παρέχει ένα πλαίσιο προτεινόμενων δράσεων για τη διατήρηση των αγγελοκαρχαριών στη Μεσόγειο. Πιο συγκεκριμένα, στο Σχέδιο Δράσης τίθενται τρεις βασικοί στόχοι:

Η πρόσφατη αναφορά αρκετών καταγραφών αγγελοκαρχαριών στις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη, έδειξε ότι οι περιοχές αυτές είναι δυνητικά πολύ σημαντικές για τους Μεσογειακούς πληθυσμούς και των 3 ειδών αγγελοκαρχαριών. Έτσι, το 2020 δημιουργήθηκε το Angel Shark Project Greece, μια συνεργατική πρωτοβουλία, με επικεφαλής την iSea και την υποστήριξη των ULPGC, ZFMK, ZSL και Shark Trust. Σκοπός της πρωτοβουλίας ήταν η διερεύνηση της σημασίας του Αιγαίου για τα τρία είδη αγγελοκαρχαριών (Squatina aculeata, Squatina oculata, Squatina squatina) με τους στόχους να εναρμονίζονται με το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης. Πιο συγκεκριμένα:

Η πρώτη πρωτοβουλιά του Angel Shark Project Greece αποτέλεσε το 2020 η συνεργασία με φορείς από την Τουρκία για την δημιουργία του Υποπεριφερειακού Σχεδίου Δράσης για την Προστασία των Αγγελοκαρχαριών στο Αιγαίο και την Κρήτη που εναρμονίζεται με τους στόχους του Μεσογειακού Σχέδιου Δράσης και ουσιαστικά αποτελεί ένα οδικό χάρτη για τη βελτίωση της προστασίας των 3 ειδών στην περιοχή ενδιαφέροντος. 

Σε συνέχεια αυτής της πρωτοβουλίας το 2020 το Angel Shark Project Greece, υλοποίησε τα προγράμματα Παρακολούθηση Απειλούμενων Ελασμοβράγχιων στο Νότιο Αιγαίο και Ενίσχυση της Προστασίας των Αγγελοκαρχαριών στο Νότιο Αιγαίο, με το τελευταίο να αποτελεί το πρώτο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για αγγελοκαρχαρίες στην Ελλάδα, προσφέροντας σημαντικά παραδοτέα, που αύξησαν σημαντικά το επίπεδο της γνώσης για τα 3 είδη στην περιοχή.

Για το 2022 το Angel Shark Project Greece ως μέλος της οικογένειας του Angel Shark Project, έχει λάβει τριετή χρηματοδότηση, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος για την προστασία των αγγελοκαρχαριών στα Κανάρια Νησιά, την Ουαλλία, την Ελλάδα και τη Λιβύη. Ενώ, ταυτόχρονα πρόκειται να ξεκινήσουν τρεις νέες τοπικές πρωτοβουλίες Κορσική, την Κροατία και την Ιρλανδία. Στόχος του προγράμματος είναι η εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών προστασίας για τα 3 είδη αγγελοκαρχαριών αλλά και η συνεργασία μεταξύ όλων των τοπικών πρωτοβουλιών για την καλύτερη κατανόηση και προστασία των ειδών αγγελοκαρχαριών που βρίσκονται στις περιοχές ενδιαφέροντος.

Για την Ελλάδα προβλέπονται οι παρακάτω δράσεις:

Βοήθησέ μας να μάθουμε περισσότερα για τους αγγελοκαρχαρίες στην Ελλάδα στέλνοντας τις παρατηρήσεις σου στο Χάρτη Παρατήρησης Αγγελοκαρχαριών.  Οι πληροφορίες αυτές θα διοχετευτούν ηλεκτρονικά σε όλους τους συνεργάτες του προγράμματος και θα συμβάλλουν ουσιαστικά στην καλύτερη κατανόηση της εξάπλωσης των 3 ειδών στην περιοχή.

Μάθε περισσότερα για τους αγγελοκαρχαρίες σε Ελλάδα και Μεσόγειο:

Ομάδα Υλοποίησης

Εταίροι

Χρηματοδότες