Η ανακοίνωση του Έλληνα Πρωθυπουργού στην 3η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς (UNOC3) φαίνεται ιδιαίτερα επιδραστική κι ευθυγραμμισμένη με τις παγκόσμιες εκκλήσεις για την προστασία των θαλασσών. Ωστόσο, στο άκουσμα τους αναδύθηκαν οι παρακάτω σκέψεις και προβληματισμοί μας:

1. 1. 1. 1. Τα δύο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα και ο Στόχος 30Χ30
            Η δέσμευση της Ελλάδας για την ίδρυση δύο εθνικών θαλάσσιων πάρκων και την επίτευξη του στόχου προστασίας 30% των θαλάσσιων περιοχών της είχε ήδη ανακοινωθεί στο συνέδριο Our Ocean 2024.➤ Περισσότερες πληροφορίες βρείτε εδώ.

       

      1. 1. Απαγόρευση της Ανεμότρατας από το 2026 στα Εθνικά Πάρκα.
            Η εν λόγω απαγόρευση περιλαμβανόταν επίσης στις δεσμεύσεις που ανακοινώθηκαν στο ίδιο συνέδριο.➤ Περισσότερες πληροφορίες βρείτε εδώ.

       

      1. Θέσπιση Ζωνών Απόλυτης Προστασίας (No-Take Zones) στο 10% των εθνικών υδάτων έως το 2030
         Ο στόχος αυτός ανακοινώθηκε για πρώτη φορά κατά την 76η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 2021.➤ Περισσότερες πληροφορίες βρείτε εδώ.

Ουσιαστικά, ο Πρωθυπουργός, δεν έκανε νέες ανακοινώσεις παρά επανέλαβε τη βούληση της Ελλάδας να συνεχίσει προς αυτήν την κατεύθυνση, και πράγματι παρατηρούνται κάποια θετικά βήματα. Ωστόσο, ως οργανισμός που δραστηριοποιείται στην πρώτη γραμμή της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ελλάδα, θα θέλαμε να επισημάνουμε μερικά κρίσιμα σημεία:

1. 1. Οι αριθμοί δεν αρκούν
      Η επίτευξη του 30% Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ) και του 10% αυστηρής προστασίας είναι σημαντική, αλλά οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αρκούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για αποτυχία θέσπισης των αναγκαίων διαχειριστικών μέτρων και στόχων για την επαρκή προστασία των οικοτόπων και ειδών το 2019. Παρά το γεγονός ότι οι δημόσιες διαβουλεύσεις για ορισμένα σχέδια διαχείρισης ολοκληρώθηκαν πριν από περισσότερα από δύο χρόνια καμία ΘΠΠ δεν έχει θεσμοθετημένο σχέδιο δράσης.
      
      ➤ Περισσότερες πληροφορίες βρείτε για την παραπομπή της Ελλάδας βρείτε εδώ.➤ Περισσότερες πληροφορίες για τα σχέδια δράσης και για το Παρατηρητήριο weseayou βρείτε εδώ.

 

1. 1. Τι γίνεται με το υπόλοιπο «απροστάτευτο» 70%;
      Ενώ ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε φιλόδοξους στόχους για την προστασία του 30% των θαλασσών, εκ των οποίων το 10% θα τελεί υπό αυστηρό καθεστώς προστασίας, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα: Είναι αποδεκτό να συνεχίζεται η μη βιώσιμη εκμετάλλευση του υπόλοιπου 70%; Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα ενέκρινε σεισμικές έρευνες για εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελληνική Τάφρο,μια περιοχή με εξαιρετικά υψηλή οικολογική αξία, που φιλοξενεί τον μόνιμο πληθυσμό περίπου 500 φυσητήρων και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους οικοτόπους βαθιών κοραλλιών στη Μεσόγειο. Αξιοσημείωτο είναι πως το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιοχής εξαιρείται από τον σχεδιασμό των νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων. Ακόμη και στο περιορισμένο τμήμα που ενδέχεται να ενταχθεί στο Πάρκο του Ιονίου, έχουν οριοθετηθεί οικόπεδα για εξορύξεις.
      
      ➤ Περισσότερες πληροφορίες για τις εξορύξεις στην Ελληνική Τάφρο βρείτε εδώ.
      ➤ Περισσότερες πληροφορίες για την Ελληνική Τάφρο βρείτε εδώ.

 

1. Είναι η προστασία ισότιμη και συμπεριληπτική;
   Οι συζητήσεις γύρω από την αυστηρή προστασία συχνά επικεντρώνονται στην απαγόρευση της αλιείας. Όμως πόσο δίκαιες είναι αυτές οι πολιτικές προστασίας; Πώς επηρεάζουν τις τοπικές κοινότητες και μικρές παραδοσιακές δραστηριότητες σε σύγκριση με άλλες μεγάλων επιχειρήσεων που επίσης έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο θαλάσσιο περιβάλλον; Η εξόρυξη υδρογονανθράκων και η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια, δραστηριότητες με επιβεβαιωμένα ιδιαίτερα υψηλό αποτύπωμα, συνεχίζουν σε μεγάλο βαθμό ανεμπόδιστες. Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αλλά και δίκαιες. Μόνο τότε οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να αναλάβουν ρόλο ουσιαστικής διαχείρισης και προστασίας.➤ Περισσότερα για τη μη βιωσιμότητα των ιχθυοκαλλιεργειών βρείτε εδώ.
   ➤ Περισσότερα για τις ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα βρείτε εδώ.

Οι ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού, παρότι δεν είναι καινούριες, επιβεβαιώνουν την πρόθεση της χώρας να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, έφτασε η ώρα να περάσουμε από τις προθέσεις στην ουσιαστική εφαρμογή. Είναι απαραίτητο να δοθεί πραγματικό περιεχόμενο σε αυτές τις δεσμεύσεις και να μετατραπούν οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ένα πραγματικό εργαλείο διατήρησης της βιοποικιλότητας κι ευημερίας των παράκτιων κοινοτήτων. Ως οργανισμός της κοινωνίας των πολιτών που εργάζεται για την προστασία και την αποκατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, δηλώνουμε παρόντες κι έτοιμοι να συμβάλλουμε ουσιαστικά σε αυτή την πορεία.

Υ.Γ. Συγχαρητήρια στο «Αμοργόραμα» που επιβεβαιώνει όλα τα παραπάνω και που αποδεικνύει πως η επιμονή είναι απαραίτητο συστατικό της περιβαλλοντικής προστασίας. Μάθε περισσότερα εδώ.