Το πρόβλημα
Οι ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν σημαντική βιοποικιλότητα ελασμοβράγχιων με περίπου 67 είδη καρχαριών και σαλαχιών να έχουν ήδη καταγραφεί. Από αυτά, 25 είδη προστατεύονται με βάση την Εθνική Νομοθεσία, Διεθνείς Συμβάσεις και Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, ενώ για άλλα 5 είδη προβλέπεται η ρύθμιση της αλιευτικής εκμετάλλευσής τους.
Το επίπεδο αλιευτικής εκμετάλλευσης των ελασμοβραχιών στην Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά άγνωστο, καθώς δεν υπάρχει συστηματική καταγραφή σε επίπεδο είδους, ενώ πολλά είδη απορρίπτονται ή δηλώνονται λανθασμένα ως “άλλα είδη ψαριών” κατά την εκφόρτωση. Το 2009, στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο συμπεριλήφθηκε, για πρώτη φορά, ένα κεφάλαιο και για τα ελασμοβράγχια. Μόνο 62 είδη συμπεριλήφθηκαν εκ των οποίων 13 χαρακτηρίστηκαν απειλούμενα και 49 δεν αξιολογήθηκαν λόγω έλλειψης στοιχείων. Ωστόσο, στην Κόκκινη Λίστα του IUCN 42 εκ των 67 ειδών που παρατηρήθηκαν στις ελληνικές θάλασσες έχουν χαρακτηριστεί ως απειλούμενα.
Το γεγονός ότι αλιευτικά προϊόντα διαφόρων ειδών ελασμοβράγχιων πωλούνται με το κοινό όνομα “Γαλέος” αποδεικνύεται από τα ερευνητικά δεδομένα της iSea σε συνδυασμό με σχετική πρόσφατη έρευνα. Επιπλέον, από την ερευνητική δραστηριότητα της iSea προκύπτει η παράνομη αλίευση προστατευόμενων ειδών καρχαριών ως συχνό φαινόμενο.
Στόχος
Το πρόγραμμα στοχεύει στην παρακολούθηση των εκφορτώσεων και της πώλησης ελασμοβράγχιων σε 4 μεγάλα λιμάνια του βόρειου Αιγαίου, το οποίο αποτελεί σημαντικό οικότοπο για τα ελασμοβράγχια στην Ελλάδα.
Δράσεις
Το πρόγραμμα συμπεριλαμβάνει τις παρακάτω δράσεις:
- Επισκέψεις στην ιχθυόσκαλα της Μηχανιώνας (Θεσσαλονίκη), της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, αλλά και στον χώρο εκφόρτωσης στον Βόλο για την καταγραφή των ειδών ελασμοβράγχιων. Οι επισκέψεις θα πραγματοποιούνται κάθε μήνα από τον Ιανουάριο έως τον Δεκέμβριο του 2019,
- Επισκέψεις στις ιχθυοαγορές της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου για τη συλλογή γενετικών δειγμάτων από προϊόντα ελασμοβράγχιων, αλλά και τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων από καταναλωτές και πωλητές σχετικά με την κατανάλωση και το εμπόριο ελασμοβράχιων.
Δελτία Τύπου
- Δελτίο Τύπου για την παράνομη αλιεία και το εμπόριο καρχαριών και σαλαχιών στην Ελλάδα
- Επιστολή στα αρμόδια υπουργεία για την παράνομη αλιεία και το εμπόριο καρχαριών και σαλαχιών στην Ελλάδα
Άρθρα στο Τύπο
- Τρώτε γαλέο ή μπλε καρχαρία; Έρευνα της οργάνωσης iSea
- «Βαφτίζουν» καρχαρίες και σαλάχια «γαλέους» και τα ακριβοπληρώνουμε -Πώς τα ξεχωρίζουμε
- Νομίζετε πως τρώτε γαλέο; Μάλλον στο πιάτο σας έχετε μπλε καρχαρία
Άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά
- Giovos, I., Arculeo, M., Doumpas, N., Katsada, D., Mitsou, E., Naasan Aga-Spyridopoulou, R., Stoilas, V.O., Tiralongo, F., Tsamadias, I., Vecchioni, L., Moutopoulos, D.K. (IN PRESS). Assessing multiple sources of data to detect illegal fishing, trade and mislabelling of elasmobranchs in Greek markets. Marine Policy
Aνακοινώσεις σε συνέδρια
- Giovos I., Naasan Aga, R., Doumpas, N., Moutopoulos, D. (2019). Elasmobranch fisheries and trade in the North Aegean. IUCN Mediterranean Shark and Ray Conservation Meeting, Palma de Mallorca 4-7 November 2019
- Giovos I., Doumpas, N., Loukovitis, D., Naasan Aga, R., Romanidis-Kyriakidis, G., Tiralongo, F., Moutopoulos, D. (2019). Elasmobranch fisheries and trade in North Aegean: Six months of systematic monitoring. 23th Annual Conference, European Elasmobranch Association, Rende 16-18 October 2019.
- Naasan Aga, R., Doumpas, N., Romanidis-Kyriakidis, G., Giovos I. (2019). Occurrences and illegal trade of the critically endangered spiny butterfly ray in Greece. 14th ICZEGAR, Thessaloniki, 27-30 June 2019
Ομάδα προγράμματος
Υπεύθυνος προγράμματος: Ιωάννης Γιώβος
Συλλογή δεδομένων: Ρωξάνη Naasan-Agah Σπυριδοπούλου, Νικόλαος Δούμπας
Επιστημονικός Σύμβουλος: Δημήτρης Μουτόπουλος
Χρηματοδότες
Με την υποστήριξη
Βρες τη τελική έκθεση του προγράμματος εδώ